Natuurpunt Gingelom neemt deel aan het provinciaal gesubsidieerd project “Zorg voor oud hakhout via inventarisatie en herstelbeheer” i.s.m. Regionaal Landschap Haspengouw en Voeren en de Gemeente Gingelom. Holle wegen, houtkanten en hellingknikken zijn typische kleine landschapselementen in Haspengouw. Ze werden vroeger aangelegd en goed onderhouden omwille van de houtopbrengst. Sommige van deze hakhoutstoven zijn honderden jaren oud en zijn zelfs beschermd. Vandaag is de economische waarde grotendeels afwezig en de kennis over het beheer verdwijnt. Bij uitgegroeide hakhoutstoven kunnen problemen ontstaan (uitscheuren van takken en stammen). Met een goed beheerplan en duidelijk advies over tijdstip en mate van snoei, kunnen wij op een duurzame manier met deze erfgoedelementen omgaan. In een eerste fase gaan wij Regionaal Landschap Haspengouw en Voeren ondersteunen met het opsporen van interessante locaties.
Wat is Hakhout precies?
Bij hakhout werden vroeger de bomen om de 10 jaar afgezaagd tot iets boven de grond, dit werd gedaan om brandhout te verkrijgen. Na verloop van tijd gingen de overgebleven stronken terug uitschieten. Op deze manier ontstonden er (hakhout)stoven. Deze stoven zorgen voor een groepering van diverse struiken en lage bomen, deze struiklaag vormt de ideale plaats waar vogels en klein wild zich kunnen verstoppen voor roofdieren. Want te veel hoge bomen zorgen voor meer uitkijkposten voor roofvogels.
Waarom ondersteunen wij dit initiatief?
Het probleem is dat vandaag de dag deze hakhoutstoven niet meer onderhouden worden. De huidige Gingelommenaren hebben veel minder hakhout nodig om hun huis te verwarmen of te koken. Daardoor bestaat het risico dat deze stoven gaan uitscheuren en dit oud stukje natuur verloren gaat. Bovendien is er het gevaar dat deze bomen op de weg terecht komen.
Regelmatig beheer is daarom nodig voor:
Behoud biodiversiteit: in deze houtkanten zit een heel divers ecosysteem. Achterstallig beheer zorgt ervoor dat deze specifieke ecosystemen verloren gaan en dit zorgt voor een groot verlies aan natuurwaarde.
Behoud van de kenmerkende landschapselementen van Gingelom., die ons herinneren aan het vroegere landschapsgebruik van onze gemeente.
Veiligheid: Hoge bomen vangen letterlijk veel wind. Door het gebrek aan onderhoud kunnen ze dus veel sneller omwaaien.
Ecologische aspecten van het houtkantbeheer
Houtkanten hebben een grote ecologische en biodiversiteitswaarde. Een aantal soorten zijn specifiek verbonden aan houtkanten (bv. Vlinders en andere insecten). Andere diersoorten gebruiken houtkanten om te schuilen, te nestelen of om voedsel te zoeken (dassen, egels en verschillende vogelsoorten).
In een open landschap zoals in onze gemeente hebben deze houtkanten ook nog een belangrijke natuurverbindende functie. Voor het instandhouden van de ecologische waarde van houtkanten is regelmatig onderhoud nodig.
Hoe gaan we te werk?
Natuurpunt Gingelom zal instaan voor een eerste screening van de verschillende historische hakhoutstoven in onze gemeente. Met de steun van Regionaal Landschap zullen we samenwerken aan een uniforme catalogus van de mooiste en meest waardevolle sites van Gingelom.
We zullen onder andere rekening houden met de ouderdom, natuurwaarde en de ligging binnen het landschap.
Na deze eerste screening zal een studiebureau worden aangesteld om deze inventaris en het beheerplan met plan van aanpak verder uit te werken. Op deze manier krijgen we niet alleen een zicht op de meest waardevolle hakhoutkanten in onze gemeente maar leggen we ook de basis van het op punt stellen van het beheer deze belangrijke landschapselementen.
Met de steun van:
